Przekop Mierzei Wiślanej. Po co ta inwestycja?
Przekop Mierzei Wiślanej to inwestycja, która powstaje na wąskim pasie pomiędzy Kątami Rybackimi a Krynicą Morską. Jej otwarcie jest planowane na trzeci kwartał 2022 roku, a dokładnie na 17 września.
- przekop Mierzei Wiślanej, a także budowa kanału żeglugowego to pomysł, który po raz pierwszy pojawił się już w XVI wieku
- inwestycja, która ma zostać otwarta we wrześniu wzbudza wiele kontrowersji. Ekonomiści wskazują na bardzo odległe perspektywy zwrotu, zwolennicy podkreślają fakt uniezależnienia od Rosji
- na Zalewie Wiślanym równolegle powstaje również eliptyczna wyspa refulacyjna, która będzie rezerwatem dla ptaków
Dzięki budowie kanału na Mierzei Wiślanej jednostki o zanurzeniu do 4,5 m, długości do 100 m oraz szerokości do 20 m będą mogły przepływać z Zatoki Gdańskiej na Zalew Wiślany. Głównym celem budowy kanału żeglugowego jest skrócenie trasy dla jednostek wpływających na Zalew Wiślany, a także uniezależnienie od kaprysów Rosji, kontrolującej Cieśninę Pilawską.
Najważniejszą częścią inwestycji jest śluza, która oddziela wody Bałtyku od Zalewu Wiślanego. Jej zadaniem jest ograniczenie mieszania wód obu akwenów oraz kompensacja różnicy poziomów, która może sięgać nawet 1,5 metra. Śluza została wyposażona w dwie bramy, a nad jej skrajnymi odcinkami przerzucono dwa mosty obrotowe. Mosty gwarantują płynność ruchu drogowego podczas otwarcia kanału żeglugowego.
Równocześnie na Zalewie Wiślanym powstaje wyspa o powierzchni ponad 180 hektarów i wymiarach 1932 na 1192 metry. Wyspa będzie miejscem lęgowym dla ptaków, budowana jest z materiału wybranego z pogłębiania toru żeglugowego.
dalszy ciąg artykułu pod materiałem wideo
➡ Przekop Mierzei Wiślanej. To nie pierwszy raz
Pierwszy pomysł przekopania Mierzei Wiślanej datuje się na 1577 rok. Wtedy, w związku z buntem Gdańska drogę z Zalewu Wiślanego chciał przekopać król Stefan Batory. Wyznaczono… to samo miejsce, w którym budowany jest obecny przekop. Jednak po zawarciu ugody z Gdańskiem, pomysł zarzucono.
W 1772 roku za sprawą króla Prus Fryderyka II Wielkiego wróciła dyskusja o przekopie. Po I rozbiorze Polski Elbląg przyłączono do Prus, ale Gdańsk pozostał przy Polsce. Fryderyk II chciał, aby Elbląg stał się poważnym konkurentem portu nad Motławą. Po jego śmierci Gdańsk również przyłączono do Prus, więc pomysł znów zarzucono.
Temat wrócił w 1945 roku, kiedy o przekopie mówił Eugeniusz Kwiatkowski, przedwojenny wicepremier. Także w latach 70. i 80. XX wieku powstał projekt istniał przekopu, a także… budowy grobli przedzielającej zalew na dwie części.
➡ Przekop Mierzei Wiślanej. Po co ta inwestycja?
Budowa przekopu Mierzei Wiślanej ma tyle samo zwolenników, co przeciwników. Obie strony mają swoje argumenty, z którymi trudno dyskutować. Jakie przemawiają za budową inwestycji?
➕ Argumenty za:
- uniknięcie sporów z Rosją, blokującą żeglugę w Cieśninie Pilawskiej dla polskich i międzynarodowych statków
- skrócenie drogi wodnej Elbląg – Hel ze 139 km przez Cieśninę Pilawską, 92 km przez Szkarpawę, do 68 km przez kanał żeglugowy
- możliwość szerszego wykorzystania portu morskiego w Elblągu, w tym kilku terminali towarowych i terminalu pasażerskiego
- odciążenie transportu drogowego i kolejowego
- rozwój gospodarczy Elbląga i gmin ościennych – według analizy Urzędu Morskiego w Gdyni korzyści do 2045 roku wyniosą 3,2 mld złotych, ponadto powstanie 3300 nowych miejsc pracy
- powstanie sztucznej wyspy o powierzchni 181 ha na potrzeby siedlisk obszarów Natura 2000. Istnienie wyspy może wpłynąć na odbudowę populacji licznych gatunków ptaków, w tym także gatunków chronionych
Tyle zwolennicy budowy przekopu Mierzei Wiślanej. A co mają do powiedzenia przeciwnicy tej inwestycji?
➖ Argumenty przeciw:
- przy spełnieniu założeń kosztowych, zwrot inwestycji nastąpi po upływie… 450 lat, o ile obroty portu w Elblągu wzrosną do miliona ton rocznie, a stawki portowe zostaną podwojone. Z punktu widzenia ekonomii inwestycja może być absolutną porażką
- port w Elblągu wymaga ogromnych nakładów finansowych i całkowitej modernizacji. Szacuje się, że dodatkowy budżet na ten cel to blisko 200 milionów złotych
- nieuniknione zmiany w składzie gatunkowym ryb oraz wzmożony ruch statków, na spokojnej dotąd zachodniej części Zalewu Wiślanego, negatywnie wpłynie na zimujące ptaki wodne
- szkody dla środowiska naturalnego będą niewspółmiernie wielkie do wątpliwych korzyści ekonomicznych
- przedsiębiorcy z Kątów Rybackich, Skowronek czy nawet Krynicy Morskiej obawiają się spadku zainteresowania ofertą turystyczną, ze względu na możliwość większego zanieczyszczenia wody, spowodowanej wzmożonym ruchem dużych jednostek
- Zalew Wiślany podczas surowych zim zamarza średnio na 4 miesiące w roku, zaś podczas zim łagodnych na ok. 2,5 miesiąca. Utrzymanie toru wodnego w miesiącach zimowych wymagać będzie dodatkowych kosztów
- Port morski Gdańsk przyjmuje statki morskie o zanurzeniu 15 metrów, a kanał żeglugowy umożliwi dostęp do Elbląga statkom morskim o maksymalnym zanurzeniu 4 metrów. To zawęża do minimum komercyjne i wojskowe zastosowanie kanału.
dalszy ciąg artykułu pod materiałem wideo
➡ Przekop Mierzei Wiślanej. Co znaczy dla turystów?
Niezależnie od wszystkich „za i przeciw”, kanał żeglugowy powstał i zostanie otwarty 17 września. Bezsprzecznie będzie dużą atrakcją – już teraz jest odwiedzany przez tysiące turystów, spacerujących wzdłuż przekopu i robiących zdjęcia na obu mostach.
Całkowicie odcinając się więc od jego przydatności i intensywności użytkowania, przekop na pewno wpisze się w mapę miejsc „do zobaczenia” na Mierzei Wiślanej. Wzdłuż przekopu powstają miejsca widokowe i parkingi, a przez mosty prowadzą fragmenty trasy rowerowej R10.
Pytanie, jak mocno Mierzeja Wiślana będzie chciała wykorzystać ten potencjał? Czy wokół przekopu powstanie infrastruktura, taka jak choćby sklepy z pamiątkami, restauracje albo kawiarnie?
⏩ Zobacz też
- Van Gogh na moście w Sztutowie
- „Obca kobieta”. Lektura dla miłośników Mierzei Wiślanej
- Kabaret Trzecia Strona Medalu w Stegnie. Nie przegap!
- Droga na Mierzeję Wiślaną będzie zamknięta
- Święto Pieczonego Dzika na zakończenie sezonu
- Otwarcie przekopu Mierzei Wiślanej. Znamy program
- Mors arktyczny wylegiwał się na bałtyckiej plaży [WIDEO]
- Granica z Rosją. Ostatnie metry polskiej plaży [WIDEO]
- Z promu w Mikoszewie na plażę. Jak dojechać? [WIDEO]
- Nowy odcinek EuroVelo 9. Asfaltem do Drewnicy
- Foczy plażing na Mierzei Wiślanej [WIDEO]
- Budowa Wyspy Estyjskiej. Co się zmieniło? [WIDEO]
- Promenada w Krynicy Morskiej. Zimą też kusi
- Dymienie morza. Na czym polega to rzadkie zjawisko?
